İskandinav ülkesi Pekin'in casusluğu ve "teknoloji hırsızlığı" sözleriyle hedef alırken İsveç, Huawei ve ZTE'yi 5G mobil ağlarından yasaklayan en son ülke oldu
İsveçli telekom düzenleme kurumu Salı günü yaptığı açıklamada, ülkenin silahlı kuvvetleri ve güvenlik servislerinin tavsiyelerini takiben, önümüzdeki ay yapılacak 5G spektrum açık artırmaları öncesinde Huawei ve ZTE'nin yeni kurulumlarını yasaklamaya karar verdiğini söyledi. Çin şirketlerinin ürettikleri ekipmanı temel işlevler için mevcut altyapılarından kaldırmaları için telekom operatörlerine 2025 yılına kadar süre tanıdı.
İsveç'in güvenlik hizmetleri başkanı Klas Friberg, "Çin, İsveç için en büyük tehditlerden biri" dedi. Çin'in "kapsamlı istihbarat toplama ve teknoloji hırsızlığı, araştırma ve geliştirme" yoluyla ekonomik gelişimini ve askeri yeteneklerini artırdığını da sözlerine ekledi.
"Geleceğin 5G ağını oluştururken dikkate almamız gereken şey bu, İsveç’in güvenliğinden ödün veremeyiz."
Huawei’nin en büyük rakibi Ericsson’a ev sahipliği yapan İsveç’teki yasak, ABD müttefiklerini Çin telekom ekipmanlarını planlanan 5G mobil ağlarının dışında tutmaya zorlarken Huawei’e karşı jeopolitik bir mücadelenin en son hamlesi.
İsveç Enerji ve Dijitalleşme Bakanı Anders Ygeman, yeni koşulların "çok daha güvenli bir 5G ağına" yol açacağını söyledi, ancak yalnızca Huawei ve ZTE'nin isimlendirilmesine rağmen herhangi bir ülke veya şirketi hedeflemediklerinde ısrar ediyor.
İsveç'in en büyük ikinci telekom operatörü olan Tele2, Mayıs ayında piyasaya sürülen 5G ağının başında Huawei'nin yanı sıra diğer tedarikçileri de kullandı.
Salı günü yaptığı açıklamada, yeni güvenlik koşullarının yerine getirilmesi için son teslim tarihinin karşılanmasında herhangi bir sorun öngörmediğini ve bunun yerine birkaç gecikmeden sonra önümüzdeki ay 5G spektrum müzayedelerine devam etme kararını selamladı. Tele2 ve Norveç'in eyalet operatörü Telenor, İsveç'teki 4G ağlarında Huawei'yi kullandı.
İsveç’in posta ve telekom yetkilisi, kısmen devlete ait Telia ve Tele2 ve Telenor konsorsiyumunun da dahil olduğu dört grubun açık artırmalara teklif vermek için onaylandığını söyledi.
İsveç merkezli radyo erişim, iletim, çekirdek ağ ve iletişim hizmetlerini sağlamak için gerekli servis ve bakım ağı olarak tanımlanan merkezi işlevlerin Huawei veya ZTE'den ürünleri içeremeyeceğini ve personel ve işlevler tarafından kontrol edilmesi gerektiğini ekledi. Yabancı ülkelerde personel istihdamı 2025 yılına kadar aşamalı olarak kaldırılması gerektiğini dile getirdi.
Ericsson ve Finlandiyalı Nokia, Huawei yasağından yararlanmak için iyi bir konumda, ancak Güney Koreli Samsung İsveç'te de bazı 5G anlaşmaların altına imza attı.
İsveç'te ikamet eden ve bir İsveç vatandaşı olan ve Hong Kong merkezli Çinli siyasi liderler hakkında dedikoduların yayıncısı olan Gui Minhai'nin “ulusal güvenliği tehlikeye atmak” suçlamasıyla tutuklanması ve cezalandırılması nedeniyle Çin ile halihazırda iki ülke çıkmaza girdi.
İsveç şehirleri Çin ile bağlantılarını kesti ve Stockholm'deki iş dünyası liderleri iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden düşünülmesi çağrısında bulundu. Çin’in en büyük denizaşırı satın alımlarından biri olan Volvo Cars, Şangay ile bağlarının bir kısmını kesen İsveç'in Göteborg şehrinde bulunuyor.
İsveç yasağının boyutu ve Huawei'den açıkça ayrılması, Temmuz ayında şirketi 5G ağlarından çıkarma kararının ulusal güvenliğe yönelik genel ve belirsiz risklere dayandığı İngiltere'deki benzer bir hareketin aksine idi.
İsveç'in bu kararı, Huawei'nin en büyük pazarlarından biri olan Almanya'daki gücünü ve pazarını kaybetmesi ardından en çok zorlayan gelişmelerden birisi oldu ve önümüzdeki haftalarda daha fazla Avrupa ülkesinin de Çin'i yasaklamak için ABD baskısına karşı yeni kablosuz ağlara yatırım yapma ihtiyacını dengelemek için bir yol aradıkları çıkarımını yapmak mümkün.
Dünya genelinde 5G'ye yatırım yapan ülkeler ve firmalar sayılı olsa da, özellikle Türkiye gibi jeopolitik konumu açısından stratejik ülkelerin bu tarz yatırımlar konusunda daha atılgan olmaları için bir fırsat olaraktan da değerlendirilebilir.